Przedmiot projektu
Przedmiotem planowanego projektu jest budowa szlaku kajakowego z jeziora Biezdruchowskiego w Pobiedziskach przez odcinek rzeki Głównej oraz jeziora Jerzyńskie, Wronczyńskie (Małe i Duże) do jeziora Stęszewsko – Kołatkowskiego w Tucznie.
Prace obejmą roboty konserwatorskie, ziemne, umocnienia, progi, przenoski kajakowe, rozbiórki, grodze ziemne, kanały obiegowe, budowa placów biwakowych, oznakowanie szlaku. Budowa szlaku podzielona została na sześć odcinków, których wydzielenie nastąpiło po analizie stanu jezior i rzeki w kontekście prac budowlanych niezbędnych do wykonania.
Całość prac pozwoli na stworzenie w pełni przystosowanego, oznakowanego szlaku turystyki wodnej, który stanowić będzie ogólnodostępną infrastrukturę turystyczną.
Trasa szlaku przebiegać będzie od miejscowości Pobiedziska, Jerzyn, Wronczyn, Stęszewko do miejscowości Tuczno. Całość inwestycji zlokalizowana jest w większości na obszarze Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka.
Beneficjentami końcowymi projektu – Szlak kajakowy „Puszcza Zielonka” są mieszkańcy gmin należących do Związku Międzygminnego: Czerwonak, Kiszkowo, Murowana Goślina, Pobiedziska, Skoki, Swarzędz oraz mieszkańcy województwa wielkopolskiego, w większości Poznania.
Całość inwestycji pozwoli na stworzenie kompleksowej bazy łączącej szlaki turystyki pieszej, rowerowej i wodnej tworząc zespół szlaków podnoszących atrakcyjność turystyczną Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka.
{slide=Geneza projektu}
Pierwszy zamysł koncepcji budowy sprawnego szlaku kajakowego na obszarze Parku Krajobrazowego „Puszcza Zielonka” pojawił się już kilka lat temu, kiedy opracowana została pierwsza koncepcja programowo – przestrzenna szlaku. Wówczas analizie poddano szlaki wodne Parku, w celu określenia optymalnego zasięgu budowy szlaku kajakowego oraz określenia podstawowych punktów planowanej inwestycji z określeniem budowy niezbędnej infrastruktury.
Temat rozwinięty i uzupełniony został w kolejnych latach o ustalenia z Wielkopolskim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu oraz z Zarządem Miasta i Gminy Pobiedziska, ze względu na planowany zakres inwestycji obejmujący jeziora, znajdujące się na obszarze administracyjnym Gminy Pobiedziska.
W wyniku tych prac przygotowawczych zlecone zostało przygotowanie dokumentacji – projektu budowlanego, szczegółowo opisującego zakres planowej inwestycji – budowy szlaku kajakowego z jeziora Biezdruchowskiego w Pobiedziskach przez jeziora Jerzyńskie, Wronczyńskie do jeziora Stęszewsko – Kołatkowskiego w Tucznie.
Elementami tworzącymi całość projektu będą prace konserwatorskie na trasie szlaku, w tym: roboty ziemne, umocnienia, budowa przenosek kajakowych, grodzy ziemnych, kanałów obiegowych, rozbiórki, placów biwakowych oraz oznakowań szlaku.{/slide}
{slide=Uzasadnienie projektu}
Przedstawiona w „Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim” analiza SWOT wykazała, że potencjał turystyczny województwa jest wykorzystywany w niewystarczającym stopniu. Wśród słabych stron wskazano małą gęstość szlaków i dróg wodnych dostępnych dla turystyki kajakowej, zaniedbania w utrzymaniu szlaków i dróg wodnych, zarastanie cieków powierzchniowych. Strategia wskazuje także na słabe oznakowanie lub nawet brak oznakowania szlaków wodnych, brak wzdłuż nich bazy noclegowej, przystani oraz infrastruktury pozostałej. Tymczasem wskazuje się, że turystyka kajakowa należy do bardzo atrakcyjnych form wypoczynku na terenie województwa.
Obecny stan szlaków wodnych Parku Krajobrazowego Puszczy Zielonka jest nieodpowiedni dla uprawiania zintegrowanej turystyki kajakowej. Brakuje ogólnodostępnej infrastruktury podstawowej, szlaki często są w stanie uniemożliwiającym spływ kajakiem.
Tymczasem naturalne ukształtowanie terenu jezior rynnowych Parku od jeziora Biezdruchowskiego do jeziora Stęszewsko – Kołatkowskiego sprzyja rozwojowi turystyki wodnej przy stosunkowo niewielkiemu nakładowi kosztów. Wykorzystanie naturalnych predyspozycji terenów Parku sprzyjać będzie uprawianiu sportów wodnych w pełni dostępnym i na bardzo atrakcyjnym obszarze.
Realizacji projektu wynika także z następujących potrzeb:
- brak szlaku kajakowego na obszarze Parku Krajobrazowego,
- rozwój ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej,
- rozwijana przez lata infrastruktura towarzysząca na jeziorach Parku stanowi ważną podbudowę pod planowany projekt,
- wzrastające zainteresowanie mieszkańców województwa wielkopolskiego uprawianiem turystyki wodnej,
- zainteresowanie społeczności lokalnych rozwojem turystyki,
- niewystarczająca liczba szlaków kajakowych na obszarze województwa (główne dwa: Szlak Konwaliowy w Przemęckim Parku Krajobrazowym oraz szlak im. Kardynała Karola Wojtyły na Drawie, przy czym na terenie Wielkopolski przebiega on tylko w końcowym odcinku),
- wskazanie powiatu poznańskiego jako posiadającego sprzyjające warunki do uprawiania turystyki kajakowej (zgodnie z zapisami aktualnej Strategii rozwoju turystyki w województwie wielkopolskim).
Całość inwestycji stanie się ważnym czynnikiem aktywizującym otoczenie oraz sprzyjać będzie wykorzystaniu walorów krajobrazowych Parku Krajobrazowego do promowania aktywnych form spędzania czasu przez mieszkańców województwa wielkopolskiego.{/slide}
{slide=Cele i efekty projektu}
Realizacja projektu – Szlak kajakowy „Puszcza Zielonka” przyczyni się do ożywienia turystycznego obszaru Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka, zwiększenia atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej oraz poszerzenia możliwości aktywnego spędzania czasu na terenie Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka.
Celem głównym projektu jest wzrost znaczenia turystyki w rozwoju gmin należących do Związku Międzygminnego „Puszcza Zielonka” poprzez budowę szlaku kajakowego „Puszcza Zielonka”.
Powyższy cel realizowany będzie w oparciu o następujące cele szczegółowe:
- zwiększenie oferty Puszczy Zielonka o turystykę wodną (kajakową),
- zwiększenie zainteresowania mieszkańców gmin Związku oraz mieszkańców województwa wielkopolskiego aktywnym spędzaniem czasu na terenie Puszczy Zielonka,
- rozwój usług turystycznych i obiektów turystycznych na obszarze gmin Związku.
Rezultaty projektu skwantyfikowane zostały przy pomocy następujących wskaźników:
Wskaźnik produktu projektu „Szlak kajakowy „Puszcza Zielonka”: długość wybudowanych szlaków turystycznych – 11,3 km.
Wskaźnik rezultatu projektu: Liczba osób korzystających z wybudowanej/przebudowanej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej – 5000 osób w 2012 r.
Zmiany, które nastąpią w stosunku do stanu obecnego:
- regulacja kanału, polegająca na oczyszczeniu z wodorostów i odmuleniu koryta jezior,
- oczyszczenie odcinka kanału Wronczyńskiego z trzciny i porostów,
- obecnie na trasie projektowanego szlaku kajakowego istnieje osiem budowli hydrotechnicznych i komunikacyjnych, przy których wykonane zostaną przenoski kajakowe, które umożliwią dogodne dopłynięcie do nich, bezpieczne wysiadanie z kajaka i bezkolizyjne wyniesienie kajaka na brzeg,
- place biwakowe, umożliwiające etapowanie przejazdu,
- oznakowanie kilometrażu trasy, miejsc przenosek.{/slide}
{slide=Ekonomiczne korzyści projektu}
Korzyści ekonomiczne uzyskane w wyniku realizacji projektu także potwierdzają racjonalność zaproponowanych rozwiązań:
- Wzrost liczby podmiotów gospodarczych sektora okołoturystycznego (sekcja H – hotele i gastronomia) oraz świadczących usługi dla turystów korzystających ze szlaku
W roku 2007 na obszarze Gminy Pobiedziska odnotowano 50 funkcjonujących podmiotów sektora hotelarskiego i gastronomicznego (306 na obszarze działalności Związku Międzygminnego „Puszcza Zielonka”).
Przewidywaną korzyścią z powstania Szlaku kajakowego „Puszcza Zielonka” jest możliwość zwiększenia liczby przedsiębiorstw sektora okołoturystycznego, wskutek zwiększenia liczby turystów korzystających z atrakcji turystycznych oferowanych przez obszar Parku Krajobrazowego.
Szacuje się, że w wyniku realizacji projektu powstaną min. 2 podmioty gospodarcze świadczące usługi noclegowe lub gastronomiczne. Jest to szczególnie prawdopodobne w miejscach biwakowania oraz postoju grup kajakarskich w czasie spływu.
Bardzo prawdopodobne jest ponadto powstanie podmiotów gospodarczych, świadczących usługi wypożyczania kajaków oraz sprzętu koniecznego przy spływie kajakowym.
- Wzrost liczby miejsc pracy w sektorze okołoturystycznym
Niniejsza korzyść ekonomiczna jest możliwa do uzyskania dzięki prognozowanemu zwiększeniu liczby przedsiębiorstw sektora hotelarskiego, gastronomicznego i podmiotów ściśle związanych turystyką kajakarską.
Pośrednim rezultatem, który może wystąpić w wyniku realizacji projektu jest stworzenie min. 10 nowych miejsc pracy, zwłaszcza na obszarze Gminy Pobiedziska.
- Poprawa postrzegania marki Parku Krajobrazowego „Puszcza Zielonka” jako produktu turystycznego
Powstanie Szlaku Kajakowego „Puszcza Zielonka” stanowi dopełnienie gamy szlaków turystycznych, oferowanej obecnie przez Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka”.
Dzięki realizacji projektu możliwe będzie uruchomienie szerokiej akcji promocyjnej markowego produktu turystycznego, jakim są szlaki turystyczne Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Realizacja projektu ma ponadto korzystny wpływ na postrzeganie Parku jako atrakcyjnego miejsca spędzania czasu wolnego.{/slide}
{slide=Wpływ projektu na zwiększenie atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej regionu}
Atrakcyjność turystyczna i inwestycyjna regionu tworzona jest dzięki obecności walorów turystycznych, obiektów infrastruktury turystycznej oraz dostępności komunikacyjnej. Atrakcyjność turystyczna Parku Krajobrazowego Puszczy Zielonka oraz gmin Związku Międzygminnego tworzona jest dzięki występowaniu:
- Walorów przyrodniczych: jeziora, rzeki, szata roślinna i świat zwierząt:
Obszar Parku Krajobrazowego Puszczy Zielonka należy do najpiękniejszych terenów przyrodniczych w Wielkopolsce stanowi także największe „zielone płuca” w pobliżu aglomeracji poznańskiej.
Park to obszar lasów urozmaiconych około 50 jeziorami. Największym na terenie Parku jeziorem jest J. Kołatkowsko – Stęszewskie (78,4 ha). Dzięki różnorodnej rzeźbie terenu, bogatej florze i faunie stanowi wspaniałe miejsce do odpoczynku na łonie natury. Walory krajoznawcze i przyrodnicze to przede wszystkim urozmaicony polodowcowy krajobraz malowniczo położonych jezior, lasy, rezerwaty i pomniki przyrody.
W Parku Krajobrazowym znajduje się 5 rezerwatów:
- „Jezioro Czarne” chroni fragment głębokiej rynny polodowcowej z zarastającym J. Czarnym i przyległym torfowiskiem przejściowym;
- „Klasztorne Modrzewie” koło Dąbrówki Kościelnej – obejmuje najstarszy w Wielkopolsce prawie 200-letni drzewostan modrzewiowo-sosnowy z domieszką dębów, buków i brzóz;
- „Las Mieszany” w Nadleśnictwie Łopuchówko chroni drzewostan dębowo-sosnowy rodzimego pochodzenia w wieku blisko 200 lat, z udziałem młodszych buków i grabów;
- „Żywiec Dziewięciolistny” chroni reliktowe stanowisko żywca dziewięciolistnego z fragmentem grądu i podmokłych łąk;
- „Jezioro Pławno” celem rezerwatu jest ochrona rzadkich gatunków roślinności wodnej i torfowiskowej w rynnie jezior: Pławno i Kociołek (Głęboczek), torfowisku i fragmentach łąk.
- Walorów antropogenicznych, będących wytworem działalności człowieka wraz z historycznym budownictwem oraz walorów kulturowych (religia, muzea):
- Dawny zespół klasztorny cysterek w Owińskach,
- Dawny gród kasztelański Radzim na półwyspie warciańskim,
- Rejowiec wieś potomków Mikołaja Reja z Nagłowic,
- Ośrodek plenerowy poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych w Skokach,
- Kościół pielgrzymkowy w Dąbrówce Kościelnej,
- Tajemniczy słup drewniany koło Zielonki,
- Pałac w Krześlicach,
- Drewniany kościół w Wierzenicy z kryptą filozofa Augusta Cieszkowskiego,
- Muzeum Środowiska Przyrodniczego i Łowiectwa w Uzarzewie,
- Skansen miniatur w Pobiedziskach,
- Ryba Brama III Tysiąclecia nad Jeziorem Lednickim,
- Kościoły drewniane wokół Puszczy Zielonka – szlak.
Wokół Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka istnieje dobrze rozwinięta baza noclegowa, która obsługuje ruch turystyczny omawianego obszaru. Braki występują jednak nadal w liczbie obiektów mogących obsłużyć ruch turystyczny o charakterze zorganizowanym na szerszą skalę. Niewystarczająca jest ponadto liczba obiektów gastronomicznych oraz obiektów sportowo – rekreacyjnych i obiektów turystyki biznesowej. Strategia Rozwoju Turystyki Związku Międzygminnego „Puszcza Zielonka” wskazuje, że rozwój produktów turystycznych Puszczy Zielonka w istotny sposób przyczyni się do zwiększenia inwestycji o charakterze turystycznym. Budowa potencjału turystycznego Parku Krajobrazowego pozwoli na rozszerzenie wokół niej działalności proturystycznej, takiej jak: pola golfowe, tory hipiczne, korty tenisowe, obiekty usług lotniczych. Wykonanie planowanego projektu wraz z odpowiednią promocją pozwoli na inicjowanie powstawania gospodarstw agroturystycznych, pensjonatów i kempingów obsługujących turystykę kajakową, czy też rowerową, przystosowanych do różnych grup odbiorców i ich zamożności. Najkorzystniejsze będą lokalizacje takich obiektów w pobliże szlaku kajakowego czy też bezpośrednio przy trasach rowerowych. Dotyczy to także rozszerzenia usług istniejących obiektów pod kątem specjalnych zapotrzebowań turystów. Dzięki zwiększeniu ruchu turystycznego na obszarze realizacji projektu nastąpi poprawa możliwości rozwoju prowadzenia działalności gospodarczej, tworząc zaplecze dla wytworzonej infrastruktury turystycznej. Budowa infrastruktury turystycznej na obszarze Parku Krajobrazowego Puszczy Zielonka pozwoli na zwiększenie zainteresowania Parkiem Krajobrazowym, zwiększenie liczby turystów korzystających z zasobów Parku. Tym samym zwiększeniu ulegnie zainteresowanie na usługi turystyczne na obszarze oddziaływania projektu. Pozwoli to na podwyższenie konkurencyjności gmin Związku Międzygminnego oraz zwiększenie zainteresowania lokowaniem inwestycji.{/slide}
